‘Vrouwen kunnen niet schrijven’, zei een nieuwe collega die me eigenlijk best aardig leek. ‘Kijk maar eens naar de grootste schrijvers. Dat zijn allemaal mannen’. Hij noemde een paar namen van mannelijke schrijvers die het inderdaad redelijk doen in de boekenwereld.
Ik besloot even niet op deze kletskoek in te gaan en het gezellig te houden aan de lunchtafel. Maar als schrijfster, die overigens bij een vrouwenuitgeverij publiceert, vind ik dat ik het moet opnemen voor alle geweldige vrouwelijke schrijvers die de wereld kent.
Als ik met namen moet komen noem ik eerst Anna Bijns, de 16e-eeuwse dichteres die ver boven haar mannelijke collegae uitsteeg. Jane Austen, met de meest invloedrijke en populaire klassiekers op haar naam. Hella Haasse. Do I need to say more? Ik heb in mijn puberteit Oeroeg van voor naar achter gelezen. Patricia de Martelaere. Het onverwachte antwoord is een van mijn favorieten. Aan de verkoopcijfers te zien staat dit boek niet alleen in mijn boekenkast.
Het is al behoorlijk wat jaren terug dat Connie Palmen de AKO Literatuurprijs veroverde met De Vriendschap. Maar het mag duidelijk zijn dat deze schrijfster haar literaire aanzien zeker verdiend heeft en dat lezend Nederland haar al dan niet bekroonde romans met liefde blijft lezen. Verder hebben we natuurlijk Annejet van der Zijl, Anna Enquist en Annie M.G. Schmidt. En verder is Paulien Cornelisse niet alleen erg grappig als schrijfster, maar ook heel succesvol.
De literaire wereld is een hele tijd een echt mannenbolwerk geweest. Bij grote, prestigieuze uitgeverijen was, tot 2008, maar 12 procent van de schrijvers van het vrouwelijk geslacht. Bij de meest gezaghebbende literaire tijdschriften ligt het percentage vrouwen een stuk lager dan bij de overige bladen. Hoe meer prestige, hoe minder vrouwen. Dames krijgen bovendien aanzienlijk minder literaire prijzen dan mannen.
Ik zag Charlotte Mutsaers bij DWDD. Ze heeft prachtige boeken geschreven en schitterende, betekenisvolle prijzen in de wacht gesleept. In de bekende talkshow vertelde ze gepassioneerd waarom ze het boek Autonauten van de Kosmosnelweg opnieuw als must-read aanprees op het Literaturfest. Dat vind ik mooi. Een schrijver die het boek van een collega hartstochtelijk toejuicht. Of het nou een man is, een vrouw of een anonieme schrijver. Dat je iemand simpelweg zijn succes gunt en daar zelf blij van wordt.
Ik zou er een boek over willen schrijven. Een goed boek.
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie februari 2014.
Dit vind ik nu weer precies zo’n domme opmerking als’vrouwen kunnen niet autorijden’ et cetera. Wat een onzin! Wijsheid en talent zit tussen de oren en heeft niets met geslacht of huidskleur en dergelijk te maken. Als er een bepaalde periode meer mannen of vrouwen zijn die iets beter presteren in iets, kan dat ook gewoon met stom toeval te maken hebben. Wel kan het zijn, denk ik, dat mannen en vrouwen dingen soms anders aanpakken. Maar of je dit als beter of slechter moet zien?
Fijn dat u zo voor de vrouw opkomt! Ik raad u alleen aan niet enkel naar de titel van deze column te kijken, maar ook naar de inhoud. Er wordt namelijk een hele andere conclusie getrokken…