Het moederschap spreekt tot de verbeelding. Veel schrijvers hebben al over hun eigen moeder geschreven. Ook zelf moeder worden heeft vaak geleid tot inspiratie om de pen op te pakken. Met Moederdag voor de deur is dit het juiste moment om een paar boeken met dit thema uit te lichten.
Door Renske Immink
Door sterke vrouwen gevormd
Met haar romans veroverde ze al de hele wereld, maar nu heeft de Chileense schrijfster Isabel Allende een heel persoonlijk boek geschreven, Wat wij willen. Ze vertelt over de belangrijke rol die het feminisme in haar leven speelt, van haar kindertijd tot nu. In al haar boeken komen sterke vrouwen voor. In haar eigen leven heeft ze te maken gehad met verschillende vrouwen die haar leven richting hebben gegeven. Zoals haar moeder Panchita, die scheidde van haar man en met haar drie kinderen over de wereld trok. ‘Ik denk dat mijn opstandigheid tegen het mannelijke gezag voortkwam uit de situatie van mijn moeder Panchita die, met twee kinderen inde luiers en een pasgeboren baby in haar armen, door haar man in de steek werd gelaten,’ begint ze het boek.
Allende roemt ook andere vrouwen, zoals haar dochter Paula en haar literair agent Carmen Balcells. Maar ook schrijvers als Virginia Woolf en Margaret Atwood en vele anderen hebben haar geïnspireerd om zich in te zetten voor vrouwenrechten en om te strijden tegen achterstelling en discriminatie. Vandaar dat ze niet alleen terugblikt op de vrouwen die een rol hebben gehad in haar leven, maar ook actuele onderwerpen aansnijdt, zoals de #MeToo-beweging en het leven in tijden van een wereldwijde pandemie.
Kinderloze moeder
In Het teefje is het moederschap een onvervulde wens. Damaris, een Afro-Colombiaanse, woont al jaren met Rogelio in een eenvoudig huisje op een klif, een plek waar de brute krachten van de natuur dagelijks het hoofd geboden moeten worden. Ze wonen net buiten een arm, nauwelijks ontwikkeld dorpje. Damaris komt weinig in het dorp. De meeste tijd besteed ze aan schoonmaken. Ze onderhoudt de vakantievilla waar ze naast wonen, maar waarvan de familie al jarenlang niet meer komt opdagen. Ze schaamt zich voor haar kinderloosheid. Op een dag ziet ze bij de buren een nest met puppy’s van enkele dagen oud, waarvan de moederhond is vergiftigd. Ze neemt de zorg van een van de puppy’s, een teefje, op zich en noemt het Chirli, de naam die ze haar dochter zou hebben gegeven. Tot afschuw van Rogelio behandelt ze de puppy als een kind, maar als het dier zwanger raakt, wordt ze weer geconfronteerd met haar kinderloosheid. Het teefje verdwijnt een paar keer voor ongewisse tijd en verstoot haar eigen puppy’s. Damaris weet zich geen raad met dit gedrag dat zo anders is dan ze verwachtte.
Voor mijn dochter, over mijn moeder
Vamba Sherif schreef Ongekende liefde voor zijn tienjarige dochter Bendu om haar te vertellen over zijn moeder en de lessen die hij van haar heeft geleerd. In dit boek lezen we over het moederschap vanuit het oogpunt van haar zoon. Hij beschrijft zijn kinderjaren en vertelt hoe hij opgroeit in een vooraanstaande familie van geestelijk leiders en wetenschappers in Liberia. In die familie is plaats voor verschillende geloven en de vrouwen spelen een cruciale rol. Nadat Vamba ongeschreven wetten overtreed en de familie te schande maakt, is het oordeel hard: verbanning. Hij belandt in Koeweit, Syrië en uiteindelijk in Nederland. Hij vertelt hoe hij, alleen, daar is terechtgekomen, het land dat het decor vormt voor Bendu’s jeugd. Het belangrijkste doel van het boek is vooral het beschrijven van zijn moeder, die haar kleindochter nooit heeft kunnen ontmoeten. ‘Ik wil de jaargetijden van haar leven voor je beschrijven. Flarden van haar zomers en winters, opdat je inzicht krijgt in wat er voor mij toe doet als ik aan haar denk.’
Moeders zijn als kangoeroes
Het prentenboek Een mama is als een huis is een ode aan de moeder, met haar talrijke eigenschappen. De kleurrijke illustraties zijn voor zowel moeder als kind herkenbaar. Een moeder is zoveel meer dan de eerste persoon die je ziet als je geboren hebt en die je de rest van je leven koestert. Als ze je in een deken wikkelt en bij haar draagt is ze als een kangoeroe. Als ze de kinderwagen duwt is ze als een motor. Ze is als de top van een berg, en zoveel meer. De eigenschappen van de moeder worden opgesomd en op een speelse manier afgebeeld. Dit boek tovert een lach op het gezicht van een moeder. Een perfect cadeau voor Moederdag!
Isabel Allende, Wat wij willen. Mijn leven als moeder, vrouw, feminist, Wereldbibliotheek, vertaling: Rikkie Degenaar, 176 pagina’s (€ 17,50)
Pilar Quintana, Het teefje, Meridiaan Uitgevers, vertaling: Luc de Rooy, 128 pagina’s (€ 21,99)
Vamba Sherif, Ongekende liefde, Uitgeverij de Geus, 256 pagina’s (€ 20,00)
Aurore Petit, Een mama is als een huis, Uitgeverij Boycott, pagina’s (€ 16,95)
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2021.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
