Dankzij vreemde vogels, vissen met benen en pratende planten kom je met Alex en het feest van Jeroen Bosch regelrecht in de droomwereld van de Middeleeuwse schilder terecht. Of is het meer een nachtmerrie?
Alex gaat met zijn broer naar Het Noordbrabants Museum in Den Bosch om te kijken naar een tentoonstelling over Jeroen Bosch. Tussen de schilderijen ziet Alex ineens een groot konijn lopen met een bruine pij aan, die een uit de kluiten gewassen sleutel met zich meedraagt. Hij ‘opent’ een schilderij en verdwijnt erin. Alex gaat hem achterna en komt prompt in de surrealistische wereld van Jeroen Bosch terecht.
Het stripalbum is verschenen ter gelegenheid van het vijfhonderdste sterfjaar van de schilder Jeroen Bosch, ook wel bekend als Jheronimus Bosch. Hij leefde van ongeveer 1450 tot 1516 in Den Bosch, en volgend jaar is het dus vijfhonderd jaar geleden dat hij overleed. Er zijn daarom verschillende evenementen rondom de schilder, die bekend staat om zijn duistere schilderijen en zijn vreemde wezens. Niet zelden schilderde hij duiveltjes, koppoters, mensen met snavels of eieren met benen. Zijn schilderijen zijn griezelig en fascinerend tegelijk.
Wat dat betreft heeft dit stripverhaal de wereld van Jeroen Bosch wel goed getroffen. Ondanks de vriendelijke, bijna kinderlijke tekenstijl met weinig details en zachte kleuren, vraag je je tijdens het lezen af waar je in terecht gekomen bent. ‘Vaag’ dekt de lading nog het beste. Alex gaat op zoek naar het feest van Jeroen Bosch, maar komt in de ene na de andere absurde gebeurtenis terecht. Zoals de scène waarin een bleke vrek met een duivel en een engel aan zijn zijde in zijn bed zijn ‘sterfdag’ viert. De engel blijft Alex maar vriendelijk taart aanbieden, terwijl er helemaal geen taart is, en de vrek zeurt dat hij geen ‘sterfdagscadeau’ voor hem heeft meegenomen.
Het hele verhaal zit vol met dit soort absurde scènes. Maar als je je vervolgens gaat verdiepen in het werk van Jeroen Bosch, valt alles op zijn plek. Het hierboven beschreven fragment is rechtstreeks geïnspireerd op het schilderij De dood van een vrek. En zo is het hele album een aaneenschakeling van scènes en figuren uit het werk van de schilder, met als hoogtepunt een paginagrote tekening die duidelijk uit het schilderij Tuin der lusten komt.
Alex en het feest van Jeroen Bosch doet een beetje denken aan Alice in Wonderland, mede door het zenuwachtige konijn dat Alex in het begin volgt, en als een soort rode draad door het hele verhaal weer terugkomt. Het is bedoeld voor lezers vanaf negen jaar, en de tekeningen zullen kinderen zeker aanspreken. Maar het is de vraag of dit verhaal wel zo geschikt is voor kinderen. Natuurlijk houden die wel van een fantasiewereld, maar als het de kant van een nachtmerrie opgaat wordt het misschien iets te heftig.
Dat betekent niet dat jongeren en volwassenen niks met deze strip zouden kunnen. Sta open voor een vaag verhaal, lees door, ook als je het niet begrijpt, en vergelijk de strip daarna met de schilderijen van Jeroen Bosch. Er zal een wereld voor je opengaan!
Boekgegevens
Evi Nijs, Alex en het feest van Jeroen Bosch, Uitgeverij Syndikaat, ISBN 978 90 784 0342 5 (€ 16,95)
Deze recensie verscheen eerder in de BKStrips, editie december 2015.
