Op 1 mei werd het Gentse kunstencentrum Vooruit 100 jaar oud. Naar aanleiding van die verjaardag is er een tentoonstelling, tv-reeks en een boek. De turf Vooruit 1913-2013 vertelt de geschiedenis van een socialistisch feestlokaal, geïllustreerd met honderden afbeeldingen. Waar nu menig jongere uit de bol gaat, werd wel degelijk geschiedenis geschreven.
Aan het begin van de 21e eeuw bouwde de socialistische coöperatieve Vooruit een heel netwerk uit van onder meer scholen, klinieken, bakkers, apothekers en volkshuizen voor fabrieksarbeiders die lid waren. Een feestlokaal was revolutionair: uniek in Vlaanderen. Zijn prestige straalde uit tot ver buiten de landsgrenzen. Vooral ouderen maakten gebruik van het feestzalencomplex. Bovendien huisvestte het een bibliotheek met verboden boeken voor katholieken, een turnzaal en een repetitielokaal van de harmonie.
In de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw bezet door Duitse troepen, die er een varkensstal en bordeel van maakten. Eens de Nazi’s het verlieten, namen Canadese troepen er hun intrek. Zo geraakte het gebouw in verval en mede door de opkomst van de televisie en auto dreigde verloedering. Men maakte dan ook plannen om het met de grond gelijk te maken, tot een jonge garde de handen in elkaar sloeg om het feestlokaal in eer te herstellen. Sinds de wederopbouw trekt Vooruit vooral een jong publiek aan. Talloze legendarische concerten vonden er plaats. Onder andere Nirvana, Kraftwerk, Red Hot Chili Peppers en Daft Punk hebben er voor hun grote doorbraak opgetreden. Vooruit biedt nu podium aan diverse kunstdisciplines zoals dans, theater, muziek en literatuur, maar ook fuiven en debatten.
Cultuurhistorica Liesbet Nys van Universiteit Gent deed onderzoek naar de geschiedenis van Vooruit. Naast de resultaten van haar onderzoek schetst het boek de tijdsgeest van een eeuw geleden alsook de evolutie tot vandaag, aangevuld met honderden foto’s van toen en nu. Vooruit 1913-2013 is een vlot leesbaar en rijk geïllustreerd boek, dat een must is voor Gentenaars, geschiedenis- en cultuurliefhebbers.
Boekgegevens
Liesbet Nys, Vooruit 1913-2013, Uitgeverij Hannibal, ISBN 978 94 913 7648 1 (€ 39,95)
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2013.
