De dichtkunst is hier in het Midden-Oosten belangrijker dan de literatuur. Dat heeft gedeeltelijk zijn herkomst in de Islam: ze zien de Arabische taal, als afgeleide van het woord van God, per definitie als poëtisch. Op hun beurt zijn de verzen van de Koran volgens de traditie zo perfect dat zij de ultieme poëtische creatie voorstellen.
Alle literaire kunstuitingen verbleken bij de pracht en praal van de Koran. In een samenleving waarin vrijwel iedereen leeft naar dit boek is een vroom gelovige dan ook een groot bewonderaar van de dichtkunst, of zelfs een beoefenaar. Zo ook Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum, de vicepresident van de VAE en vorst van Dubai, getuige verscheidene ublicaties van zijn werk (zoals 40 Poems from the Desert) en de citaten van zijn gedichten die je hier overal tegenkomt. Een gebouw is niet compleet zonder een spreuk van hem op de muur en zelfs een evenement stelt niets voor zonder een paar van zijn mooie verzen. De World Cup voor paardenraces wordt afgesloten met een extravagante show van onder andere vuurwerk, dans, stuntvliegtuig, grote muziekoptredens en als klap op de vuurpijl uiteraard een gedicht van de Sheikh.
Het meest opvallende is wel dat het hier meer dan gerespecteerd is om te dichten ten behoeve van zakelijke doeleinden. Als je iets gedaan wilt krijgen, moet je de bureaucratische molen aangezwengeld zien te krijgen. Dat kan lastig zijn, want op papier is er in dit land geen democratie te bekennen, maar de realiteit is anders. De locals kunnen elke willekeurige dag naar hun Sheikh toestappen om hem om hulp te vragen – de Koninklijke familie regeert bij de gratie van het volk, niet andersom. Het komt een beetje kleinschalig en ongestructureerd over, maar het is een systeem dat vervlochten is met eeuwenoude tradities tot een model dat werkt tot op de dag van vandaag. Zo is het bijvoorbeeld gebruikelijk om, wanneer je meedingt naar een grote constructieopdracht, je te beroepen op je eigen dichttalent.
Deze positie van de poëzie komt voor een Europeaan enigszins ridicuul, absurd of zelfs ludiek over. Waar we in het Westen de poëzie hebben zien ontwikkelen tot een gecompliceerd spel van betekenis, techniek en spanning, blijft men hier zo trouw mogelijk aan de klassieke Islamitische vorm. Gedichten hier bestaan uit verzen die in Nederland ook de tekst van een slecht liedje zouden kunnen opmaken. Een liedje dat bovendien erg lang is, want er zijn natuurlijk ook heel wat woorden voor nodig om de grootsheid van de specifieke Sheikh die toegedicht wordt te omschrijven en om tegelijkertijd te omschrijven waarom jouw bedrijf het beste is voor de opdracht. Dichtkunst is hier belangrijker, maar duidelijk niet hetzelfde. Het is een teken van religiositeit, respect en traditionele waarden.
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie september 2013.
