De Zweedse wethouder Jenny Svärd is opgelicht door haar ex-vriendin Amanda, die tweehonderdduizend kronen van haar heeft gestolen. Ze roept de hulp in van Kouplan, een illegale immigrant die zegt privédetective te zijn. Kouplan gaat op geheel eigen wijze op zoek naar de spoorloos verdwenen Amanda.
Door Famke Prins
Wensen staat vrij is het tweede deel in de vierdelige Kouplan-serie, maar de delen zijn ook prima los van elkaar te lezen. De hoofdrol hierin is steeds weggelegd voor Kouplan, een Iraanse vluchteling die zijn leven als journalist niet zeker was. Omdat zijn asiel in Zweden is afgewezen, moet hij vier jaar zien te overleven tot hij opnieuw een aanvraag kan indienen. Het in Zweden tot het beste thrillerdebuut uitgeroepen eerste deel, De verdwenen dochter, vertelt hoe Kouplan zichzelf zonder papieren en zonder geld aanbiedt als privédetective en zijn eerste mysterie oplost.
In Wensen staat vrij dient zich een nieuwe zaak aan, maar ook hierin wordt Kouplans persoonlijke zoektocht naar vrijheid prachtig beschreven. Lövestam geeft het onveilige gevoel op straat door zijn illegale status realistisch weer. Bovendien is Kouplan een man, maar geboren in een vrouwenlichaam. Terwijl hij illegaal in Zweden verblijft, moet hij rond zien te komen én zijn medicijnen voor zijn transitie kunnen betalen. Ook moet hij dealen met zijn eigen emoties en de reacties van anderen op zijn veranderende lichaam. De eenzaamheid en onzekerheid zijn goed voelbaar, en dit zorgt ervoor dat je helemaal wordt meegezogen in Kouplans verhaal. ‘Altijd weer die woorden. Zich voelen, misschien betekende het iets heel authentieks in het Zweeds, maar het zat gevaarlijk dicht bij doen alsof. Het vreemde was dat hij blij was geweest de eerste keer dat ze het zei. ‘Voel je je een jongen?’ Hij was opgelucht geweest, op het lyrische af. Nu, een paar maanden later, was het alsof de woorden hem achteruit trokken.’
Transseksualiteit is een belangrijk onderwerp dat niet vaak voorkomt in thrillers, dus het is mooi dat hier aandacht aan besteed wordt in dit verhaal. Naast dit pittige onderwerp is er ook ruimte voor hilariteit in de zoektocht naar de ware Amanda. Duidelijk is dat Kouplan geen professionele privédetective is en hij zo zijn eigen aanpak heeft: hij start zijn zoektocht zonder vaststaand plan en laat zich graag leiden door het spontane. De schrijfstijl is overigens vrij eenvoudig, wat ervoor zorgt dat je door het verhaal heen vliegt.
De auteur weet met veel inlevingsvermogen twee uitersten uit de samenleving te omschrijven: Jenny, de welvarende wethouder, tegenover Kouplan, de illegale immigrant. Wensen staat vrij is een originele misdaadroman, met een aantal fijne plottwists. De moeilijke thema’s die aan bod komen, zijn prachtig verwerkt in Kouplans zoektocht naar Amanda – en naar zichzelf. Lövestam weet de onderwerpen op een realistische wijze te omschrijven, maar houdt het toch luchtig met af en toe een vleugje humor.
Boekgegevens
Sara Lövestam, Wensen staat vrij, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij Stortebeeker, 294 pagina’s, (€ 18,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie september 2019.
