‘“Ik ben zo klein,” zei de mol. “Ja,” zei de jongen, “maar je maakt een groot verschil.”’ De jongen, de mol, de vos en het paard van kunstenaar Charlie Mackesy, vertaald door Arthur Japin, is een prachtig prentenboek over vriendschap. En over dromen, angst, moed en kwetsbaarheid.
Door Jacomijn van Kempen
Mackesy spreekt in zijn voorwoord op een vertrouwelijke manier tot zijn lezers. Hij introduceert zichzelf en de hoofdpersonen van het boek, maar hij moedigt de lezer ook aan; om te lezen, te kijken, te dromen en te durven. De pagina’s die volgen zijn gevuld met tekeningen, meestal vergezeld van tekst, maar niet altijd. En nooit meer dan enkele zinnen. ‘De werkelijkheid is dat ik plaatjes nodig heb. Die zijn als eilanden, plekken om heen te gaan in een zee van woorden.’ De tekeningen zijn prachtig in hun eenvoud, vaak alleen bestaand uit lijnen van inkt, en soms voorzien van kleur. De beelden en de tekst sluiten naadloos op elkaar aan, waardoor je iedere pagina van het boek ingelijst aan de muur zou kunnen hangen. Zoals de bladzijde met een zwart-witte lijntekening van de jongen op het paard met de vos ernaast, van achteren gezien. ‘“Wat is het moedigste dat je ooit hebt gezegd?” vroeg de jongen. “Help,” antwoordde het paard.”’
Het boek is poëtisch geschreven zonder wazig te zijn, met een kernachtige helderheid waarmee iedereen zijn eigen invulling en waarde kan geven aan de tekst. Mackesy neemt de lezer mee in de avonturen van de jongen, de mol, de vos en het paard, maar is zich daarbij bewust van die eigen associaties en interpretaties: ‘Ik zal je iets over ze vertellen, hoewel ik zeker weet dat jij er dingen in zult zien die ik niet zag.’ De vier hoofdpersonages van het boek hebben allemaal een andere persoonlijkheid en houden zich elk met iets anders bezig. De jongen stelt veel vragen. De mol denkt vooral aan taart. De vos is stil, maar blij met de vriendschap tussen de vier. Het paard is rustig, wijs en zachtaardig. Met elkaar gaan ze op avontuur, zien ze angsten onder ogen, stellen ze vragen, vinden ze antwoorden en ontdekken ze de kracht van de liefde. Dit ontroerende verhaal over vriendschap is er één dat je gelezen moet hebben. Maar eigenlijk is De jongen, de mol, de vos en het paard een boek om in de kast te hebben staan, om stukjes terug te kunnen lezen, nieuwe dingen te ontdekken en steeds opnieuw te genieten van de tekeningen.
Charlie Mackesy, De jongen, de mol, de vos en het paard, vertaling: Arthur Japin, KokBoekencentrum Uitgevers, 128 pagina’s (€ 20,00)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie april 2020.
