In de roman Ica draait alles om de vriendschappelijke relatie tussen twee schrijfsters, waarvan de één een boek wil schrijven over de ander. Daarom nodigt de hoofdpersoon haar onderwerp uit om samen een tijd te verblijven in een huis in Frankrijk. Daar slaat de relatie al snel om in obsessie, met alle gevolgen van dien.
Normaal gesproken es ik een citaat voorin een boek even vlug – als ik het al lees – maar bij aanvang van Ica leef ik gelijk hangen. Instinctief voelde ik aan dat het meer was dan een willekeurig gekozen uitspraak, al kon ik niet vermoeden dat het een eerste aanwijzing betrof voor de diepere laag die in het boek verwerkt is: ‘Tussen de waarheid en het schrijven botert het niet.’ Afkomstig van Connie Palmen, Neerlands bekendste schrijfster die, zonder dat ze ergens genoemd wordt, toch heel nadrukkelijk in deze roman aanwezig is. Niet alleen in de voetnoten en leeslijst achterin, maar ook in het verhaal zelf, want hoofdpersoon Ica doet stiekem erg denken aan La Palmen: een flamboyante vrouw die veel rookt, drinkt en rouwt om haar twee overleden echtgenoten. En zonder dat ik schrijfster Eva Posthuma de Boer ken, kreeg ik tijdens het lezen het idee niet uit mijn hoofd dat zij in werkelijkheid hoofdpersoon Nadine is.
Het citaat aan het begin van Ica krijgt steeds meer betekenis naarmate het verhaal vordert. Gaat het hier om een boek in een boek? Dit gevoel wordt overigens versterkt door de verschillende intermezzo’s na de bedrijven, waarin een alwetende erteller, waarvan het niet helemaal duidelijk is wie of wat het is, de lezer van meer informatie voorziet. Naast al die bewust gecreëerde onduidelijkheid is Ica vooral een boek over schrijfster Nadine die na een ontmoeting op het Boekenbal een groeiende bewondering begint te krijgen voor schrijfster Ica Metz. Een fascinatie die, zoals eerder gezegd, uitmondt in het idee om een boek over haar te gaan schrijven. Als lezer word je meegenomen in het proces dat schrijven heet en verken je hoe een boek of biografie tot stand komt. De roman is goed geschreven met een lekkere vlotte stijl en je gaat echt meevoelen met de vrouwen. Dat je bij het personage van Ica constant aan Connie Palmen moet denken, kun je als minpuntje beschouwen, al heb ik het idee dat Postuma de Boer het de lezer bewust ongemakkelijk maakt. Wat dat betreft klopt dat citaat voorin maar al te zeer.
Boekgegevens
Eva Posthuma de Boer, Ica, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 414 2626 0 (€ 19,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2015
