Elif Shafak is de best verkopende auteur van Turkije. Hoewel ze in Frankrijk geboren werd en in Londen woont, is Istanbul haar grote liefde. De stad aan de rand van de hemel, haar nieuwste roman, speelt zich dan ook af op dit beroemde kruispunt tussen oost en west.
Het is echter India waar het verhaal begint. De kleine Jahan groeit er begin zestiende eeuw op tussen de olifanten. Als zijn lievelingsolifantje Chota aan de sultan van Turkije wordt geschonken, besluit Jahan als verstekeling met Chota mee te varen naar Istanbul. Eenmaal op zee wordt Jahan ontdekt, maar er volgt geen straf, want de kapitein van het schip verzint een listig plan waarin Jahan goed vanpas komt. De jongen wordt aangesteld als verzorger van Chota, en de officiële olifantenverzorger wordt overboord gegooid. Jahan krijgt zijn nieuwe functie op één voorwaarde: als hij eenmaal in het paleis is aangekomen moet hij voor de kapitein zoveel mogelijk rijkdommen bij elkaar stelen. Doet Jahan dat niet, dan wordt hij als bedrieger ontmaskerd. Eenmaal in Istanbul aangekomen ziet Jahan echter weinig mogelijkheden tot stelen. Het paleis, met z’n menagerie, eunuchen en harem is een waar wespennest en het lukt hem maar net om zich er staande te houden. Jahans positie wordt beter vanaf het moment dat hij en Chota mee mogen helpen bij de bouw van koninklijke bruggen en paleizen. Als Sinan, de koninklijke hoofdarchitect, Jahans tekentalent ziet, wordt Jahan zelfs aangenomen als gezel van de meester. En dan wordt Jahan ook nog eens verliefd op de dochter van de sultan…
De stad aan de rand van de hemel is net als Istanbul zelf een duizend-en-één-nachtachtige wirwar aan verhalen en personages. Ook de mystieke gebeurtenissen en sprookjesachtige setting van het verhaal doen oosters aan. Maar er zijn ook elementen in het boek die meer westers zijn. Het no-nonsense-taalgebruik en de her en der ingebreide thrillerelementen bijvoorbeeld, maar ook het feit dat Shafak zoveel vraagtekens zet bij het lot van vrouwen en minderheden. Hoewel haar dat al eens problemen opleverde met de Turkse overheid (die haar van ‘belediging van de Turksheid’ beschuldigde) is Shafaks blik onmiskenbaar een westerse. En zoals in de echte wereld oost en west niet altijd naadloos in elkaar passen, is dat ook zo in dit boek. ‘Voor de lezers van Isabel Allende’,heeft uitgeverij De Geus op de kaft laten drukken. Die vergelijking is een beetje te veel eer voor Shafak, maar wil je op een onderhoudende manier je horizon verbreden, dan is Stad aan de rand van de hemel zeker interessant te noemen.
Boekgegevens
Elif Shafak, De stad aan de rand van de hemel, vertaling Frouke Arns en Manon Smits, Uitgeverij De Geus, ISBN 978 90 445 3509 9 (€ 24,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juli 2015
