Vandaag begint de Boekenweek voor Jongeren! Deze week gaan schrijvers via een Literatour op bezoek bij middelbare scholen, vanavond maakt de jongerenjury bekend wie de winnaars zijn van het Beste Boek voor Jongeren, maar een Boekenweek is niet compleet zonder geschenk.
In de september-editie van de Boekenkrant spraken we al met Tim Hofman en Nhung Dam over 3PAK en nu vertelt ook Raoul de Jong meer over zijn liefde voor literatuur en het korte verhaal dat hij schreef voor deze verhalenbundel.
Heb je het idee dat jongeren nog wel geneigd zijn om een boek op te pakken?
‘Mijn ervaring is dat er best veel jongeren zijn die sowieso al lezen, ook zonder onze aanmoediging. In alle klassen die ik bezocht was er toch altijd wel eentje. En misschien belangrijker: niet alle jongeren lezen, maar ze denken wel na over het leven. Ze vinden het wel degelijk leuk om dingen te leren. Ze vinden het alleen vervelend als ze verteld wordt wát ze moeten leren. Lezen hoeft niet, het mag. Boeken zijn een handig gereedschap als je wilt uitvinden wat er in het leven mogelijk is, veel meer dan je op school krijgt geleerd. Ik weet wat lezen mij heeft opgeleverd; een leuker leven. Ik vind het leuk om jongeren daarover te vertellen. Niet omdat er dan meer boeken worden verkocht, maar omdat zij daar leukere mensen van worden en de wereld heeft leukere mensen nodig.
Is er een speciaal schoolbezoek dat je is bijgebleven?
‘Een van de leukste ervaringen: vorig jaar tijdens literatour bezocht ik een school in Groningen. Ik vertelde over het boek dat ik op dat moment las: Wij slaven van Suriname, in 1934 geschreven door Anton de Kom. Het boek was jarenlang verboden en als je het leest snap je waarom: dat boek was gevaarlijk. Alles wat je op school niet geleerd hebt over onze geschiedenis, wordt in dat boek verteld. De leerlingen hebben er na mijn lezing zelf voor gezorgd dat er een exemplaar in hun mediatheek kwam.’
Las je zelf veel als tiener of was je daar helemaal niet mee bezig?
Ik las veel als kind, toen ik naar de middelbare school ging werd dat minder. Andere dingen werden interessanter. Videoclips, uitgaan, puberdingen. In de vierde klas kreeg ik straf van de leraar Engels. Ik weet niet meer wat ik had gedaan, maar de straf was dat ik twee boeken moest lezen tijdens de zomervakantie die hij had uitgezocht. Wuthering Heights en een boek van een angry your man, Kingsley Amis. Ik had het de hele zomervakantie uitgesteld, begon pas aan de boeken in de allerlaatste week. En dat was de verassing: het was heerlijk. Helemaal geen straf. Daarna begon ik weer te lezen omdat ik dat wilde. Brandende liefde van Jan Wolkers vond ik leuk. En Kartonnen Dozen. En veel biografieën las ik. Van Andy Warhol en Madonna. In die laatste las ik over Madonna die op haar negentiende met 50 dollar was vertrokken naar New York, daar in een taxi was gestapt en tegen de taxichauffeur gezegd had: ‘Take me to the center of everything’. Ja, dacht ik, dat wil ik ook, zodra ik zelf mag kiezen wat ik doe met mijn leven. En op mijn 21e heb ik dat gedaan: ik vloog naar New York, met 50 Euro, stapte in een taxi en zei: ‘Take me to the center of everything’. Op oud en nieuw ontmoette ik de lieve van mijn leven.’
Had je al eerder een kort verhaal geschreven?
De opdracht was: een kort verhaal, voor jongeren. Ik dacht aan wat ik zelf leuk vond om te lezen toen ik die leeftijd had, wat niet heel anders is dan wat ik nu leuk vind. Ik hou van avonturenverhalen, van verhalen waardoor je begrijpt wat je allemaal kunt doen als mens. En ik dacht aan wat ik de jongeren wilde vertellen: wees eigenwijs, geloof niet alles wat je verteld wordt, ga op onderzoek, droom. Ga naar buiten, maak gebruik van wat je hebt gekregen: vrijheid, een leven, een planeet. In dit verhaal kon ik dat allemaal kwijt, zonder dat het belerend werd.’
Na het lezen van ‘Jaguarman’ ben ik eerst op IMDB meer informatie over Medicine Man gaan opzoeken. Er moet iets zijn dat je aan de film intrigeert, of niet?
‘Haha, nou ja als kind dus he? Ik heb de film onlangs teruggekeken, en zag nu vooral wat er allemaal mis aan is. Maar als kind was het een van de films die me deed dromen van het regenwoud, een plek die in die film het tegenovergestelde leek van de wereld waarin ik opgroeide. Een soort paradijs. Waar de natuur nog levend was, waar mensen nog met die natuur samenleefden. Tegelijk zag je in die film dat het regenwoud op het punt stond te verdwijnen en dat deed me pijn. Zoals met die biografie van Madonna, dacht ik door die film: ja, later als ik groot ben, als ik vrij ben om mijn eigen keuzes te maken, wil ik dat regenwoud zien. En dat is dat het leuke van volwassen zijn: je kunt de dingen doen waar je als kind van droomde.’
Je vindt 3PAK bij je lokale boekwinkel, bibliotheek of op school. Kijk voor meer informatie over de Boekenweek voor Jongeren en alle activiteiten die worden georganiseerd op www.boekenweekvoorjongeren.nl.
