Sporters, zuipers, zangers, schrijvers: iedereen kan zich op een bepaalde manier vinden in de persoon Ernest Hemingway. Misschien dat het daarom ook zo’n luchtige, vrolijke bedoening is tijdens de Literaire nachtclub, afsluiting van het festival Literaire meesters, dat geheel in het teken van Hemingway stond.
Er treedt een uiteenlopend gezelschap op, dat de diversiteit van Hemingway weerspiegelt. Het zorgt voor een open sfeer, waarin verschillende werelden elkaar raken en met elkaar kennismaken, en waar plaats is voor iedereen.
Hemingway was een bokser; niet alleen in de ring, maar ook in zijn verhalen. Elke zin is raak. Het is deze vechtersmentaliteit die Alex Boogers aanspreekt in de auteur. Zelf schreef Boogers Het sterkste meisje van de wereld, of de autobiografie van een mislukt schrijver, waarin hij beschrijft hoe zijn jonge thaiboksleerlinge Soumia zich naar de wereldtitel vecht en hij zelf worstelt met zijn schrijverschap. Hij heeft lang niet alles gelezen van Hemingway, maar dat hoeft ook niet. Als beginnend schrijver voelde Boogers zich niet op zijn plek in de Nederlandse literaire wereld, waar iedereen iemand pretendeert te zijn die hij niet is. Pas toen hij kennismaakte met Hemingway en andere Amerikaanse schrijvers snapte hij: zo hoort literatuur te zijn. Zeg het zoals het is, wees simpelweg wie je bent en niemand anders.
Ook journalist Erik Brouwer omarmt Hemingway als sportman. Voor het literaire wielertijdschrift De Muur onderzocht hij de rol die het wielrennen speelde in het werk en leven van Hemingway. Het resultaat – Ernest Hemingway was een coureur – leverde hem de Hard gras Prijs op, voor de beste sportjournalistieke prestatie:
Maar in het diepst van zijn gedachten was hij een wielrenner. Niet veel mensen weten dat, maar het is de waarheid. Zijn liefde voor de fiets ging ver. In 1928 noemde hij een van de belangrijkste bijpersonages uit zijn roman A Farewell to Arms naar een Italiaanse topcoureur. Dat was geen toeval: hij schreef zijn meesterwerk in een jaar waarin zijn leven zich volledig rond het wielrennen concentreerde. Hemingway wist in die tijd alles over de deelnemers aan de zesdaagses of de Tour de France en tot eind 1929, toen hij dertig jaar oud was en terugkeerde naar Amerika, miste hij zelden een belangrijke baanwedstrijd. Tijdens feestjes pakte hij de wielerkrant La Pédale of sportkrant L’Auto en begon er demonstratief in te lezen wanneer James Joyce of Gertrude Stein over kust of politiek begonnen.
Zingen zoals Hemingway schrijft, Rina Mushonga kan het. De eenvoud van Hemingways teksten is een inspiratiebron voor haar. Voor haar debuutalbum The Wild, The Wilderness liet ze zich inspireren door Hemingways The old man and the sea. Het zijn prachtige nummers die ze ten gehore brengt. Haar twee korte optredens zijn misschien wel het hoogtepunt van deze avond.
Presentator Oscar Kocken interviewt Connie Palmen. De auteur doet het voorkomen alsof ze hier niet helemaal op haar plek is tussen al die bewonderaars van Hemingway. Parallellen tussen haar werk en dat van de oude meester? Die zijn er niet. Overeenkomsten tussen hun beide levens dan? Ook niet. Ja, behalve dan misschien de drank. Palmen weet het publiek steeds aan het lachen te krijgen met haar uitspraken, want dat ze hier zit lijkt wel één groot toeval. Toch is ze stiekem wel thuis in de wereld van Hemingway, blijkt even later. Wanneer ze vertelt dat hij het einde van A Farewell to Arms wel 47 keer heeft herschreven en ze daarbij citaten uit een beroemd interview opnoemt, klinkt er instemmend gemompel vanuit het publiek: dat klopt precies. Bovendien heeft ze voor dit interview gekozen om te vertellen over The Snows of Kilimanjaro, omdat dat het favoriete verhaal van Hemingway zelf was. Het heeft een treurig, maar toch ook mooi plot, waarin een schrijver op zijn sterfbed denkt aan alle verhalen die hij nooit meer zal schrijven. Hij zal nooit meer schitteren, maar tegelijkertijd zal hij ook nooit falen.
Gustaaf Peek heeft lang geprobeerd om de invloed van Hemingway uit zijn werk te bannen, want met je vaders moet je strijden, zo hoort dat. Recentelijk heeft hij zijn invloed echter toch omarmd, en vindt hij in zijn teksten altijd wel een zin waarin de stem van Hemingway resoneert. Peek probeert te verklaren waarom de auteur zo lang deed over het eindigen van A farewell to arms. Zoals Palmen al aanstipte schreef hij talloze eindes van het verhaal. Waarom hij er zo lang over deed? ‘To get the right words’, antwoordde de auteur desgevraagd. Maar hoe kun je zeggen dat je niet de juiste woorden kunt vinden als elk woord in het boek raak is? Peek zoekt daarom naar een andere verklaring. Het afmaken van het boek markeerde voor Hemingway het einde van een periode vol belofte, waarin alles steeds maar beter leek te worden, en het was moeilijk voor de auteur om die periode af te sluiten.
Levi Weemoedt leest voor uit Een lezing voor de hogere standen, een verhaal over twee studenten die een literaire lezing moeten organiseren. Weemoedt zelf twijfelt openlijk over de kwaliteit van het verhaal, dat hij lang geleden schreef, maar hij neemt het publiek meteen voor zich in met zijn humoristische verhaal:
‘Hendrik riep ineens: ‘De vrouw in het werk van Hemingway, nee zó: ‘De plaats van de vrouw in het literaire werk van de auteur Ernest Hemingway’, hoe vind je dat klinken?’
Ik dacht er even over na.
‘Kom op’, zette Hendrik meteen door, ‘laten we dat nou maar nemen, we hebben nog maar twee avonden om die lezing in elkaar te zetten en we kunnen die schitterende plaat van mij gebruiken, dat stuk waarop Papa Hemingway gore praat zit uit te slaan in Harry’s Bar in Venice.’
(…)
Die plaat was goed, dat was zeker, met heel ontroerende gedeeltes, meestal een stomdronken Hemingway die hardop over zijn favoriete prostituee, de 151 kilo wegende Alice, zit te filosoferen, dan weer ineens een stukje oorlogsverslaggeving, een schrijnend kerstliedje voor de troepen, een ode aan zijn vrouwtje Mary Welsh, maar wel het allermooiste was het fragment waarin de schrijver zijn nieuwe boek A Farewell to Arms aan de pers presenteert. Hij is dan wederom zó beschonken dat hij de hele plot omdraait, de hoofdpersonen uit het verhaal naar willekeur vijftig jaar ouder of vijftig jaar jonger maakt en hiervan hoorbaar zit te genieten, als enige.
