In Nordmarka worden drie skeletten gevonden, afkomstig uit de Tweede Wereldoorlog. Later wordt Carl Oscar Krogh, een oude verzetsman, dood aangetroffen in zijn huis. Inspecteur Tommy Bergmann zoekt naar een connectie tussen de vondst en de moord, en openbaart hiermee een complex web van leugens, liefde, en verraad.
De doden hebben geen verhaal is het debuut van de Noorse Gard Sveen. Deze literaire thriller heeft in Scandinavië al meerdere prijzen gewonnen, waaronder de Gouden Revolver voor de beste Noorse thriller en de Glazen Sleutel voor de beste Scandinavische thriller. Een ding is zeker: Sveens debuut is een hoogstandje. Zo zijn de twee verschillende verhaallijnen erg knap geschreven. Het ene gedeelte speelt zich af in 2003, waar Tommy Bergmann op zoek is naar de moordenaar van Krogh en de drie skeletten. De tweede verhaallijn vindt plaats tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog. Hier is AgnesGerner voornamelijk de verteller, een spionne die de nazi’s in de gaten moet houden.
De twee verhaallijnen zijn in ieder geval makkelijk uit elkaar te houden: de eerste lijkt op een whodunnit, terwijl de tweede een spionageverhaal representeert. Dit zorgt voor een fijne afwisseling tussen onderzoek en spanning. De gebeurtenissen rondom Agnes hebben mijn voorkeur; er is een voelbare spanning, want het gevaar dat de nazi’s achter haar ware identiteit komen is constant aanwezig. Tommy Bergmanns verhaal is echter net zo belangrijk, aangezien hij degene is die het mysterie ontrafelt.
Een bijfiguur vertelt Bergmann dat de doden geen verhaal hebben. Deze frase, die tegelijkertijd ook de titel van het boek vormt, is ironisch; met zijn thriller bewijst Sveen dat de doden wel degelijk een verhaal hebben. Een verhaal dat niet geheim kan blijven, ongeacht het verstrijken van de tijd. Om de moordenaar van Krogh en de drie skeletten te vinden, moet Tommy Bergmann het verleden in duiken, waar hij op talloze leugens stuit. Het is af en toe lastig om bij te houden wie wat gezegd heeft en hoe zich dit verhoudt tot de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hierdoor zie je af en toe doorde bomen het bos niet meer, maar krijg je uiteindelijk wel een daadwerkelijk verrassend einde.
Deze kleine minpunten doen niet af aan de sterkte van Sveens debuut. De Tweede Wereldoorlog is een interessant decor en zorgt voor een extra dimensie in het verhaal. Ook presenteert het een duidelijke boodschap: de doden hebben zeker iets te vertellen, en ze willen gehoord worden.
Boekgegevens
Gard Sveen, De doden hebben geen verhaal, vertaling: Carla Joustra en Kim Snoeijing, A.W. Bruna Uitgevers, ISBN 978 94 005 0545 2 (€ 22,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2015
