In De zes levens van Sophie verkent Sarah Meuleman de grenzen van het genredenken. In haar debuut – een roman en thriller ineen – volgen we de levens van twee Vlaamse meisjes en de gevolgen van een verdwijningszaak in het tijdperk van Dutroux.
Journaliste Sarah Meuleman geniet van haar nieuwe rol als schrijfster. Ze vertelt enthousiast over de feedback die ze tot nu toe heeft ontvangen op haar debuut, De zes levens van Sophie. ‘Ik wilde een psychologische roman schrijven die tegelijkertijd een thriller is. Het leuke is dat ik verschillende reacties van lezers krijg. Sommigen zijn echt verrast door het spannende plot, terwijl anderen voornamelijk op het literaire element reageren.’
Meulemans boek vertelt het verhaal van de twaalfjarige Vlaamse meisjes Hannah en Sophie, die een hechte vriendschap delen. Het is 1996 – de tijd van de ontvoeringen van Dutroux – wanneer Sophie plotseling verdwijnt. Achttien jaar later woont Hannah in New York. Ze heeft een baan als glamourjournalist en woont samen met haar perfecte vriend Boy. Dan besluit ze alles op te geven om te werken aan een boek over Agatha Christie, Barbara Follett en Virginia Woolf. Deze drie schrijfsters zijn, net als Sophie, ooit vermist geraakt. Hun levens dwingen Hannah om de confrontatie met haar eigen verleden op te zoeken.
‘Vluchten is een belangrijk thema in het boek,’ licht Meuleman toe. ‘We worden allemaal geconfronteerd met problemen. Vluchten is een optie, maar kan het ook een oplossing bieden? Je kunt Agatha Christies vlucht zien als een verwerking: ze is teruggekomen en leefde lang en gelukkig met haar nieuwe man.’ Dat was anders voor de twee andere schrijfsters: Woolf bleek zelfmoord te hebben gepleegd en Follett is nooit meer gevonden. Meuleman kiest wat betreft die derde schrijfster voor een positieve interpretatie: ‘Wie weet? Barbara wordt dit jaar honderd, misschien is ze wel ergens een nieuw leven begonnen.’
In De zes levens van Sophie worden feit en fictie voortdurend met elkaar verweven. Daarvoor putte Meuleman niet alleen inspiratie uit de geschiedenis, maar ook uit haar eigen leven. ‘Net als Sophie en Hannah kom ik uit een klein Vlaams dorpje en zat ik op een meisjesschool bij de nonnen. Ook ben ik een tijdje in New York geweest. Alle locaties – van het Kasteel van Ooidonk in Bachte-Maria-Leerne tot een verborgen boekwinkeltje bij Central Park – zou je in theorie kunnen bezoeken.
‘Boyd staat symbool voor het prachtleven dat Hannah zichzelf niet gunt.’
Dan is er nog de kidnappings- en verkrachtingszaak rondom Marcel Dutroux. Meuleman was zeventien toen de zaak aan het licht kwam.‘De beelden waren overal. Iedereen stelde zich het gruwelijke tafereel van de meisjes in die kelder voor. Wat doet dat met je als je twaalf bent, zoals Hannah en Sophie, en net de kinderlijke droomwereld verlaat? Dan komt de werkelijkheid wel heel hard binnen. Die achtergrond is voor mijn verhaal belangrijk. De Dutrouxaffaire weerspiegelt de gebeurtenissen in de microkosmos van Hannah en Sophie.’
Volgens Meuleman is Dutroux in België nog steeds een uiterst gevoelig onderwerp. ‘Vorig jaar verscheen De vrouw die de honden eten gaf van Kristien Hemmerechts, een roman over Michelle Martin, de ex-vrouw van Dutroux. Dat boek riep erg veel negatieve reacties op. In twintig jaar tijd is er amper over deze zaak geschreven. Ik denk dat het essentieel is om dergelijke nationale trauma’s bespreekbaar te maken. De vergelijking gaat niet helemaal op, maar een wond als 11 september vind je in Amerika volop terug in literatuur en kunst.‘
Meuleman behandelt nog een onderwerp waar weinig over wordt gesproken: de seksuele gevoelens die de twaalfjarige Hannah en Sophie voor elkaar koesteren. Zo is er een intieme scène waarin de meisjes zoenend op de grond liggen. ‘Ik had verwacht dat ik het hier in de pers veel vaker over zou hebben,’ geeft Meuleman toe. ‘Misschien ligt er nog steeds een taboe op dit onderwerp.’ De zes levens van Sophie verkent juist de positieve elementen van ontluikende seksualiteit bij jonge meisjes. ‘Experimenteren hoort bij de seksuele ontwikkeling. Dit is wat kinderen doen, en dat kan heel mooi zijn. Seksualiteit is een van mijn hoofdthema’s. Hoe dicht kom je bij een ander? En wat zijn de consequenties van seksuele taboes?’
Achttien jaar na de verdwijning van Sophie houdt Hannah in New York nog steeds een zwijgcultuur in stand. Ze heeft niet alleen geheimen voorde lezer, maar ook voor haar omgeving. Als Hannah haar zorgzame vriend Boy verlaat om aan haar boek te werken, staat hij voor een raadsel. ‘Ach ja, die arme Boy,’ lacht Meuleman. ‘Hij is ongelooflijk lief. Hij staat symbool voor het prachtleven dat Hannah zichzelf niet gunt. Ze moet eerst iets overwinnen voordat ze het zichzelf kan geven.’
Boy en de andere mannen in De zes levens van Sophie zijn eigenlijk dienstbaar aan de ontwikkeling van de actieve, vrouwelijke personages.Heeft Meuleman bewust een ‘vrouwelijk’ boek geschreven? ‘Dit is het boek dat ik vanuit mezelf wilde schrijven. Daarbij is deze rolverdeling automatisch ontstaan, zonder dat daar een statement achter zit.’ Het valt de schrijfster op dat meer mensen haar boek vrouwelijk hebben genoemd. ‘Het is gek dat boeken die om mannen draaien niet vaak als mannelijk worden getypeerd.Mijn boek is niet alleen voor vrouwen bedoeld. Ik denk juist: kerels, ga dit boek ook lezen!’
Boekgegevens
Sarah Meuleman, De zes levens van Sophie, Uitgeverij Lebowski, ISBN 978 90 488 2062 7 (€ 19,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie april 2015
