Het NK Poetry Slam 2014: strijd tussen het hart en de lachspieren

Ze zijn zeldzaam: dichters die niet alleen goed kunnen schrijven, maar ook goed kunnen voordragen. Het talent dat tijdens het uitverkochte NK Poetry Slam 2014 het podium betreedt, doet anders vermoeden. Het niveau van de voordrachten is verrassend hoog. En dan baal je dat je als publiek toch echt maar één favoriet mag bekronen tot ‘Slampion 2014.’

Poëzie blijkt populair in het Utrechtse theater Rasa. Er wordt gevochten om de beschikbare stoelen, en is het dringen voor een mooie staanplaats. Boven het podium schittert de Gouden Vink, de vogelkooi waar vanavond dichterlijk om gevochten gaat worden. Presentatoren Ellen Deckwitz en Daan Doesborgh leggen uit wat de bedoeling is: acht dichters dragen hun gedichten voor, en het publiek beslist wie dat het beste doet – met een beetje hulp van de vakjury, bestaande uit Ester Naomi Perquin, Arjen Lubach en Andy Fierens.  Wat verwachten de juryleden van de avond? Fierens: ‘Ik mocht het eigenlijk niet zeggen van de organisatie, maar ik wil verrast worden!’ Ook de hoogzwangere (of, zoals Deckwitz haar noemt, ‘drachtige’) Perquin weet wat ze wil zien: oprechtheid.

Josse Kok opent de avond met een seksuele preek, met een stem die volgens Lubach ‘tussen Tommie van Sesamstraat en de zanger van Bløf in zit.’ Kok is meteen een publiekslieveling, maar vindt een geduchte concurrent in de volgende deelnemer: slamveteraan Gijs ter Haar. De kale, getatoeëerde dichter gaat niet voor het bewerken van de lachspieren, maar kiest ervoor het publiek in het onderbuik te raken. Hij slamt over een mislukte zelfmoordenaar die naar de benen van voorbijgangers staart; over een zoon die vaststelt dat hij langzaam in zijn vader verandert.

[quote]Willen we meegevoerd worden naar ons eigen hoofd, of het vreemde hoofd een ander betreden?[/quote]

Een andere hoogvlieger is Maaike Haneveld, een op het eerste gezicht timide meisje vol absurdistisch vers. De Utrechtse Daniël Vis laat ons lachen met zijn slepende stem en rake gedichten, waarin liefde en bloemkool een even grote rol speelden. En Lotte Dodion, de enige Vlaamse deelneemster, weet vooral te overtuigen met een geliefde die wat meer ruimte nodig heeft in een gedicht over – jawel – de ruimte. Arnoud Rigter, Niels Terhalle en Sannemaj Betten zijn minder sterk in hun voordracht, maar weten toch ieder op zich een groot applaus van het publiek te innen.

En dat is waar het vanavond om gaat: applauswerving. De organisatie meet de mening van de toeschouwers af aan het lawaai dat ze produceren. Een zogenaamde ‘applausmeter’ van de TU Delft biedt hierbij uitkomst. Klappend, stampend en joelend laat het publiek haar mening horen. Ook de jury mag een duit in het zakje doen: naast snedig commentaar voorzien Perquin,  Lubach en Fierens iedere deelnemer van een rapportcijfer dat in het berekenen van de stand wordt meegenomen. In de eerste twee rondes vallen er zes dichters af. De derde en laatste ronde is voor de last men standing: Gijs ter Haar en Daniël Vis.

Ter Haar krijgt de zaal stil en slamt over een pijnlijke kindertijd, totdat Vis opkomt. ‘Ik heb ook een moeilijke jeugd gehad,’ mompelt hij, voordat hij een gedicht inzet over eenzaamheid op de glijbaan, het kapot trappen van vliegenzwammen en volwassenen die een stoornis bij zo’n daad zoeken. Met zijn droge stemgeluid en humor schetst Vis een wereld die we allemaal herkennen. Maar, zoals jurylid Lubach zich terecht afvraagt: willen we meegevoerd worden naar ons eigen hoofd, of het vreemde hoofd van een ander betreden, zoals bij de gedichten van Ter Haar? Vis’ tegenstander beseft te laat dat het bewerken van de lachspieren bij deze zaal zwaarder weegt dan het bewerken van het gevoelige hart. Het publiek beslist ditmaal zonder de jury, en kiest met een oorverdovend geluid voor Vis. De stoïcijnse winnaar laat weten dat hij met het geld een verrot keukenblok gaat vervangen. Een onverwacht antwoord aan het einde van een avond vol verrassend poëzietalent. Andy Fierens heeft ongetwijfeld een mooie avond gehad.