Jack Andraka ontdekte op vijftienjarige leeftijd een goedkope methode om alvleesklierkanker vroegtijdig op te sporen. Inmiddels is hij bij president Obama op bezoek geweest en was hij in Nederland te zien bij RTL Late Night. In zijn boek Doorbraak vertelt hij niet alleen over zijn grote ontdekking, maar ook over de moeilijke periode die daaraan voorafging.
Het leven van een wetenschapper wordt Jack met de paplepel ingegoten. Samen met zijn oudere broer Luke krijgt hij erg veel vrijheid van zijn ouders om experimenten uit te voeren. De omschrijvingen van deze experimenten zijn niet altijd duidelijk; dit komt voornamelijk door de moeilijke termen die gebruikt worden, zoals koolstof-nanobuisjes en mesotheline. Andere verhalen zijn juist vermakelijk en bizar. Zo krijgt Jack na het aanschaffen van chemicaliën voor een experiment een bericht van de FBI dat ze hem in de gaten houden; de stoffen die hij had besteld via internet kunnen namelijk ook gebruikt worden om een bom te maken.
Voor de nuchtere Nederlander kunnen Jacks omschrijvingen overdreven overkomen. Als hij de Gordon E. Moore Award wint, rent hij gillend het podium op en knielt en buigt hij voor de presentatrice. Herkenbaarder zijn Jacks verhalen over zijn schooltijd. Zijn homoseksualiteit en enthousiasme in de klas maken Jack een doelwit voor pestkoppen. Medeleerlingen, maar ook leraren, zeggen weerzinwekkende dingen. Wanneer Jack een fout maakt in de klas, vraagt de leraar hem spottend of hij soms homo is. Dit soort fragmenten zijn moeilijk om te lezen.
De manier waarop Jack zijn klasgenoten beschrijft is echter niet altijd even eerlijk. Wetenschap is echt zijn ding, maar veel van zijn klasgenoten delen zijn enthousiasme en interesse niet. Jack vermoedt dat wetenschap niet cool genoeg is, of dat het spelen van videospelletjes makkelijker is. Niet iedereen heeft echter dezelfde interesses; door zijn opmerkingen over de hobby’s van anderen lijkt Jack zijn leeftijdsgenoten wel erg over een kam te scheren.
Dat neemt niet weg dat Jack een moeilijke schooltijd heeft gehad. Hij komt eerlijk over in zijn beschrijvingen van deze periode; zo geeft hij toe dat hij in zijn wanhoop om van de pesters af te komen zelf ook anderen pest. Na alle mogelijke pogingen om het pesten te laten stoppen ziet Jack nog maar een keuze: het beëindigen van zijn leven. Na een mislukte poging weet hij er weer bovenop te komen, mede dankzij zijn familie en de wetenschap.
Doorbraak is een inspiratie voor iedereen die een droom heeft en moeite heeft deze te verwezenlijken; Jack laat zien dat de aanhouder altijd wint.
Boekgegevens
Jack Andraka & Matthew Lysiak, Doorbraak, vertaling: Carla Hazewindus, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 4931 4 (€ 16,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juli 2015
