Kleurboeken voor volwassenen bestormen de bestsellerlijsten. Maar is kleuren niet iets wat op de basisschool thuishoort? Tijdens de workshop ‘Kleur je kalm’ leer ik dat kleuren niet zo kinderlijk eenvoudig is als het lijkt.
Een jaar geleden is Boekhandel Boekhuis in Aalsmeer, in samenwerking met kunstdocent en kunstenares Annefie van Itterzon, begonnen met het geven van kleurworkshops. De workshops voldoen duidelijk in een behoefte van veel mensen. Niet alleen zijn er regelmatig wachtlijsten om te kunnen deelnemen; ondertussen is er ook een hechte kleurgemeenschap rond de boekhandel ontstaan. Daarnaast is kleuren, in een tijd waarin smartphone en computer ons levensritme lijken te bepalen, voor veel deelnemers een manier om te ontspannen.
Ondanks het succes van kleuren voor volwassenen fronzen nog veel mensen de wenkbrauwen bij deze bezigheid. Onlangs nam Jan Mulder het kleuren voor volwassen nog op in zijn top 5 van ergernissen in De Wereld Draait Door. Dat zelfs psychologen beamen dat kleuren je kalm zal maken slaat volgens de beroepsmopperaar alles. Volgens Mulder is kleuren iets wat op de kleuterschool thuishoort en is het zeker geen activiteit vol volwassenen. Cursusleidster Van Itterzon spreekt dit tegen: ‘Kleuren is helemaal niet kinderlijk, mensen hebben er alleen een verkeerd beeld van. Ze herinneren zich de kleurboekjes van vroeger waarin een tekening was afgedrukt met daarnaast een kleurplaat die op identieke wijze moest worden ingekleurd. Het kleuren van vroeger was er dan ook op gericht om zo snel mogelijk het vak vol te krijgen, met een vlak en egaal geheel als resultaat. Dit heeft niets te maken met het kleuren van deze tijd en alle prachtige kleurboeken die nu op de markt verschijnen.’
Tijdens de workshop leert Van Itterzon mensen op een andere manier kleuren. Met het kleurpotlood leg je dunne draadjes kleur naast elkaar, zodat je niet in een keer het hele vlak vult. Waar het licht valt, laat je juist stukjes wit; op deze manier lijkt je kleurplaat in niets meer op die kinderlijke pogingen van vroeger. Door dit soort technieken toe te passen krijgt mijn kleurplaat opeens diepte en lijkt het konijn dat ik aan het kleuren ben langzaam tot leven te komen. Daarnaast probeert Van Itterzon, door een korte inleiding in de kleurenleer, mensen anders naar kleuren te laten kijken. ‘De compositie wordt juist interessant als je je verdiept in kleuren, want boven alles roept kleur gevoel en emotie op’, aldus Van Itterzon. De basis voor het kijken naar kleuren ligt dan ook in de natuur. In de herfst verdwijnt langzaam al het groen, waardoor oranje- en bruintinten overheersen. Wil je juist een winterse atmosfeer in je kleurplaat, dan maak je gebruik van blauw en andere koele tinten. Door verschillend kleurgebruik zien identieke kleurplaten er opeens heel anders uit.
Met deze informatie in het achterhoofd is het niet verwonderlijk dat kleuren echt monnikenwerk is: Van Itterzon laat me een aantal platen zien waar mensen dertig uur aan hebben gewerkt. Voor veel deelnemers is kleuren dan ook het perfecte onthaastingsmiddel. Je laat de alledaagse beslommeringen achter en concentreert je twee uur lang op bijvoorbeeld een kleurschakering. Tijdens de workshop hangt er dan ook geregeld een aangename stilte en is iedereen geconcentreerd bezig. Tegelijkertijd is de bijeenkomst ook een gezellig samenzijn, en worden resultaten uitgewisseld en besproken.
Als ik thuiskom ga ik enthousiast verder met het inkleuren van mijn herfstkonijn. Toch weet ik de concentratie die ik had tijdens de workshop niet meer te bereiken. Wellicht is dat het geheim van kleuren in de boekhandel: samen kleuren geeft aanmoediging en rust tegelijk.
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie januari 2016
Beeld: Nicole van der Elst en Annefie van Itterzon, uil ingekleurd door Linda Schilders.
