Vele dichters krijgen pas na hun dood academische aandacht, maar dat geldt niet voor de nieuwe generatie. In Dichters van het nieuwe millennium belichten kenners de poëzie van nu, en niet Vasalis of Gorter.
De omslag van het boek is vormgegeven als stiftgedicht en daarom al typisch eenentwintigste-eeuws. Het lijkt alsof er woorden weggestreept zijn, om zo de titel te vormen. Dit is niet zomaar een geinige gimmick, want de samenstellers van het boek kunnen zich goed identificeren met stiftdichters. Ook zij moeten een keuze maken uit een bladzijde vol woorden. Zij maakten weliswaar geen gedichten, maar wel een selectie van dichters. De opbouw laat duidelijk zien dat de redactie hier inderdaad moeite mee had. De hoofdstukjes zijn kort, zodat de verschillende kenners steeds een andere dichter kunnen behandelen. Ook de analyses lopen uiteen. Zo geeft de één een interpretatie van de receptie, probeert de ander biografische gegevens met het werk te verenigen en richt een derde zijn loep enkel op het gedicht. Door deze variatie is het moeilijk om een allesomvattend oordeel over het boek te vellen. Ook de recensent moet dus selecteren en voelt zich een stiftdichter.
Over de poëzie van nu valt in ieder geval genoeg interessants te lezen. Lieke Marsmans ingetogen achterflapfoto’s worden interessant door de beschrijving van haar presentatie als ‘traditioneel dichter’. Daarnaast geeft onderzoeker Elke Depreter de natuurmotieven van Ellen Deckwitz betekenis door te wijzen op de rol van familiebanden in Deckwitz’ werk.
Het oeuvre van de nieuwe dichters is nog niet in brons gegoten, dus de onderzoekers maken eerder de balans op dan dat zij uitputtend analyseren. Soms zijn de analyses helaas wel erg algemeen. De interpretatie van Ramsey Nasr als publieke intellectueel is voor de hand liggend aangezien hij regelmatig drukte maakt in De Wereld Draait Door.
Opvallend is het brongebruik van de onderzoekers, want ook dat is erg eenentwintigste-eeuws. Zo refereren zij aan Facebook-posts en ongepubliceerde gedichten op blogs van de dichters. De conclusie: deze mensen zitten niet stil en zitten al helemaal niet in hun eentje op zolderkamers. In de eenentwintigste eeuw tonen de dichters zich uitgebreid aan de wereld. Sterker nog, Lieke Marsman en Ellen Deckwitz vormen zelfs een dj-duo met elkaar, zoals het rechtgeaarde BN’ers betaamt.
Dichters van het nieuwe millenium doet geen allesomvattende uitspraken over de poëzie van nu, maar geeft wel een aantal specifiek eenentwintigste-eeuwse kenmerken. Bijvoorbeeld dat de hedendaagse literatuur ontzettend aanwezig, bedrijvig en multimediaal is. Daarom kon de komst van dit boek natuurlijk niet wachten tot het einde van de eeuw.
Boekgegevens
Jeroen Dera, Sarah Posman en Kila van der Starre, Dichters van het nieuwe millennium. Nederlandse en Vlaamse poëzie in de 21e eeuw, Uitgeverij Vantilt, 320 pagina’s, ISBN 978 94 600 4266 9 (€ 19,95)
Fotografie: Keke Keukelaar
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie oktober 2016
