Mary Crockett draagt haar boek Zij ging dood en ik bleef leven toepasselijk op aan ‘alle verloren meisjes’. Misschien dat daarom de verteller ook nooit bij haar naam genoemd wordt: haar verhaal had het verhaal van ieder ander meisje kunnen zijn.
Door Michelle Schulte
‘Ik was een van de vijf. De vijf meisjes die Kyle die dag appte. De meisjes die het geweest hadden kunnen zijn.’ Een jaar nadat Kyle Jamie vermoordde, wordt de achttienjarige hoofdpersoon nog steeds verscheurd door haar schuldgevoel. Het feit dat ze nu moet getuigen in de rechtszaak maakt het nog moeilijker om verder te gaan met haar leven. Maar kan ze dat überhaupt wel na wat er is gebeurd? Ze kende Jamie niet heel goed, maar iedereen in het dorp wist hoe lief ze was. De hoofdpersoon is dat niet. Waarom leeft zij wel nog, en Jamie niet?
Hoewel de ik-verteller ons er constant aan herinnert dat ze gemeen is, wordt het niet echt duidelijk waarom ze nou zo gemeen is. Uiteraard speelt haar schuldgevoel hierbij een rol, maar het was realistischer geweest als ze zichzelf niet per se slecht vond, maar dat ze het gevoel had dat ze niet in de buurt kwam van de engelachtige Jamie.
Over Crockett’s schrijfstijl heb ik gemengde gevoelens. Het is makkelijk om in het boek op te gaan, maar door vreemde beschrijvingen rukt de auteur je zo nu en dan volledig uit het verhaal: ‘“Hoi,” zeg ik terwijl ik uit de warme baarmoeder van de auto de frisse rivierlucht in stap.’ Het lijkt erop dat Crockett soms té poëtisch wil klinken, waarmee ze vooral in dit voorbeeld de plank misslaat. Dat is erg jammer, want schrijven kan ze zeker. De angst en schuld die de verteller voelt, het verlangen naar haar oude leven, of misschien wel een nieuw leven, is hartverscheurend.
‘Ik wil leven. En het fijn vinden dat ik leef. Niet ’s ochtends wakker worden en als eerste aan Jamie moeten denken; niet ’s avonds naar bed gaan terwijl ik als laatste aan Kyle denk. Ik wil ook dat Jamie leeft. (…) Ik wil niet elke keer ineenkrimpen als ik op elk breed, nietszeggend gezicht dat ik tegenkom de schaduw zie van Kyles zachte kaak.’
Hoewel de moordenaar achter slot en grendel zit, voelt de verteller zich nog steeds niet veilig. Wanneer haar beste vriendin uit boosheid even niets van zich laat horen, vrees je net als de verteller al het ergste. Net als wanneer de meiden anonieme briefjes krijgen. Komen ze van Kyle? Of loopt er nog een andere engerd rond? Crockett bouwt de spanning goed op, waardoor het moeilijk is om het boek weg te leggen.
Over Kyle weten we niet veel: hij beweert het thuis moeilijk te hebben gehad met zijn oma en wilde de stad uit. Wie van de vijf meisjes die hij die dag appte hij zou vermoorden, maakte niet uit. Jamie had ‘gewoon dikke pech’, vertelde hij aan de politie. Dat we niet veel over hem weten, hoeft ook niet. Het is niet zijn verhaal. Jammer is wel dat we ook niet veel over de verteller weten. Haar persoonlijkheid bestaat voornamelijk uit haar schuld en angst. Gezien de omstandigheden is het best logisch dat ze zo overrompeld is door die gevoelens, maar verder leren we haar niet echt kennen. Hierdoor was het toch lastig om echt met haar mee te leven.
Ondanks de vreemde beschrijvingen en de wat vlakke hoofdpersoon, is Zij ging dood en ik bleef leven een belangrijk boek. Het laat goed zien hoe je als meisje in onze maatschappij nog steeds niet veilig bent. Het maakte niet uit of het Jamie was die reageerde, of de verteller, of een van de andere drie. Wie er ook gereageerd zou hebben, ze hadden ‘gewoon dikke pech’.
Boekgegevens
Mary Crockett, Zij ging dood en ik bleef leven, vertaling: Fanneke Cnossen, Uitgeverij Leopold, 328 pagina’s (€18,99)
