Tegenwoordig wordt er in Noord-Brabant vooral drugs gesmokkeld, maar vroeger was het meest winstgevende smokkelproduct… roomboter. Die criminele geschiedenis wordt ook wel gezien als de meest romantische misdaad van Nederland. Daar komt Ole in Het Pungelhuisvan Annet Huizing achter wanneer hij probeert te ontrafelen wie zijn dode opa was. Maar is dat verleden ook zo romantisch?
Door Selma Oueddan
Ole wist niet dat hij een grootvader had tot deze overleed. Hoewel de jongen meteen nieuwsgierig is naar wie Rooie Piet, zijn opa, was, wil zijn vader weinig over hem loslaten. Wanneer de familie Akkerman echter in geldproblemen komt, zijn ze gedwongen om vanuit hun gezellige appartement in Utrecht naar het geboortehuis van Ole’s vader te verhuizen aan de rand van het Brabantse dorpje Orpel. Dat verhuizen doen ze zonder Ole’s moeder, aangezien die naar een rustoord in Tibet vertrekt voor drie maanden.
Het wordt een zomer waarin Ole’s vader onhandig de relatie met zijn zoon probeert op te bouwen zonder een moeder die de lege stiltes opvult en in uitbarstingen opbreekt. Aangekomen in Orpel gaat Ole op zoek naar verhalen en hints van het verleden van zijn opa, en lukt het hem langzaamaan een beeld van Rooie Piet op te bouwen. Van dozen vol vreemde ijzerpuntige voorwerpen (kraaienpoten) verstopt in het huis tot aan cryptische opmerkingen van de dorpsbewoners, alle beetjes helpen hem. Daarnaast probeert hij met tegenzin te wennen aan zijn nieuwe thuis, als blijkt dat ze nog wel een tijdje in Orpel zullen blijven.
Vooral het dialoog is sterk in dit verhaal. Zo illustreert Huizing de relatie tussen Ole’s vader en moeder met slechts een paar woordenwisselingen: ‘Zegt mijn moeder: “Piet, snijd jij even een paar uien?” Zegt m’n vader: “Rode of gewone?” “Doe maar rode, schat.” “Schijfjes, ringen of stukjes?” “Stukjes, graag.”’ Ook de puberende Ole brengt zij goed tot leven met behulp van zijn sarcastische commentaar op alles wat gebeurt. Dit denkt hij bijvoorbeeld als zijn vader een van de voordelen van Orpel noemt: ‘“Je loopt zo naar België.” België. Cool.’
Verder ontbreekt het boek niet aan grappige momenten die de onhandigheid van de familie Akkerman accentueren. Zo kondigen de ouders van Ole de verhuizing als volgt aan: ‘“We gaan verhuizen,” zei m’n moeder. “Koekje erbij?”’ Dit maakt het verhaal nog geloofwaardiger. Ten slotte is Huizing er ook nog in geslaagd waargebeurde verhalen rondom de botersmokkel in Brabant onder andere door middel van oude krantenartikelen in het boek te verwerken. Dit brengt Ole’s verhaal nog dichterbij.
Al met al is Het Pungelhuis een mooi verhaal over hoe de gevolgen van je acties de generaties na jou kunnen beïnvloeden. Een gouden combi van fictieve familiegeschiedenis en waargebeurde Nederlandse historie.
Boekgegevens
Annet Huizing, Het Pungelhuis, Lemniscaat Uitgeverij, 191 pagina’s (€15,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie september 2020.
