Recensie: De loopjongen

In De loopjongen van Andrew Gross groeien de Joodse broers Rabishovsky onder armoedige omstandigheden op in het New York van de jaren twintig en dertig. Het is een bijzonder roerige tijd, waarin de Joodse maffia de vakbonden heeft overgenomen en zelfstandige ondernemers hardhandig dwingt om zich bij hen aan te sluiten. In verzet durven komen is levensgevaarlijk.

Door Istvan Kops

Morris, de jongste en meest ambitieuze van de broers Rabishovsky, maakt snel carrière binnen de kledingindustrie. Op 21-jarige leeftijd is hij eigenaar van zijn eigen bedrijf dat hij samen met zijn broer Sol runt. Broer Harry raakt echter op het slechte pad en wordt een loopjongen voor één van de meest gevreesde gangsters in de stad. Naarmate het Morris en Sol steeds meer voor de wind gaat komen ze steeds vaker en harder in aanraking met de maffia, die eropuit is om ook hun bedrijf onder haar invloed te krijgen.   

Rode draad
Andrew Gross is geen vreemde in de kledingindustrie. Hij werkte een tijd voor het bedrijf van zijn familie en zorgde er later voor dat een noodlijdend bedrijf in tenniskleding een succesvolle, beursgenoteerde onderneming werd. Nadien begon hij aan zijn schrijverscarrière en heeft hij inmiddels een indrukwekkend oeuvre opgebouwd. Hij werkte samen met niemand minder dan James Patterson aan onder andere twee delen uit de bekende Women’s Murder Club-reeks. Voor De loopjongen kon Gross niet alleen putten uit zijn eigen ervaringen in de kledingindustrie, maar tevens uit die van zijn grootvader, die in de tumultueuze jaren twintig en dertig een jurkenfirma runde. Net als Morris en Sol uit De loopjongen ging hij de strijd aan met de door de Joodse maffia gecontroleerde vakbonden om zijn onafhankelijkheid te behouden.
De boeken van Andrew Gross hebben een aantal thema’s met elkaar gemeen. Zo gaat veel van zijn werk over het belang van familiebanden en over relaties die onder druk komen te staan door bedrog en verraad. Ook in De loopjongen komen deze thema’s duidelijk aan bod. Door een tragisch incident aan het begin van het boek worden diverse leden van de familie Rabishovsky uit elkaar gedreven. Het is de katalysator van vele gewelddadige gebeurtenissen, die later in het boek zullen volgen.

Donkere wolk
Ondanks de zware thema’s laat De loopjongen zich bijna moeiteloos lezen. Gross heeft een meeslepende schrijfstijl, waardoor je als lezer moeiteloos de armoedige straten van East Village en de tijdsgeest van het verhaal voor je ziet: ‘Rosie’s Tobacco Shop stond bekend als het hoofdkwartier van Louis Buchalter. Iedereen wist dat hij en compagnon Jacob Shapiro daar hun illegale operaties bestierden, waaronder het runnen van goktenten, liquidaties voor de maffia, en het aansturen van de corrupte kledingvakbonden. “Murder Incorporated”, noemden ze het. Hoeveel krantenkoppen en foto’s van bloederige lijken op straat er ook verschenen, of hoeveel geruïneerde middenstanders de politie ook om bescherming smeekten, deze gangsters kochten gewoon iedereen om en konden ongehinderd hun gang gaan in de stad.’ Gross weet op een bijzonder beklemmende manier de wurggreep die de maffia op de kleine ondernemer heeft, over te brengen. De hardvochtige manier waarop mensen worden aangepakt als ze niet direct toegeven aan hun eisen of wanneer ze een beetje uit de pas dreigen te lopen, maken veel indruk.
Het is vooral de onvoorspelbaarheid van de acties van de maffia die een enorme spanning in het boek genereert. Op het moment dat Morris het laatste aanbod afwijst om zich aan te sluiten bij een vakbond en op die manier feitelijk zijn bedrijf uit handen geeft, is het duidelijk dat dit repercussies gaat hebben. Een directe vergelding blijft echter uit. Daardoor hangt er over het hele verhaal een donkere wolk, waarbij het de vraag is wanneer de maffia toeslaat en wie door het geweld zullen worden getroffen. Doordat de auteur de familie Rabishovsky op een bijzonder geloofwaardige manier neerzet en de lezer aan hen weet te binden, zit je letterlijk op het puntje van je stoel. Je voelt hun angst, hun ongeloof over het onrecht dat hen wordt aangedaan en hun morele verontwaardiging.  
Het boek bevat opvallend weinig gewelddadige scènes, maar de paar die erin zitten zijn bepaald niet mals. Je moet over een redelijk sterke maag beschikken om het extreme geweld dat op een bijna laconieke manier wordt toegepast en het sadisme dat ermee gepaard gaat, te verstouwen. Toch heeft deze thriller veel in zich om verschillende groepen lezers aan te spreken. Vol intrige en familiedrama geeft De loopjongen namelijk ook een prachtig tijdsbeeld van het New York van de jaren twintig en dertig.

Boekgegevens

Andrew Gross, De loopjongen, vertaling: Gert-Jan Kramer, Uitgeverij De Fontein, 400 pagina’s (€ 22,50)

Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie oktober 2019.

Berichten gemaakt 5283

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde berichten

Type je zoekwoorden hierboven en druk op Enter om te zoeken. Druk ESC om te annuleren.

Terug naar boven