Van Martijn knol, een van de meest getalenteerde auteurs van Nederland, is onlangs de novelle Elders uitgekomen. Het verhaal speelt zich af in de uitlopers van de Italiaanse Alpen, waar een doorsnee gezin (vader, moeder, twee kinderen) in het naseizoen een huisje huurt.
Om aan de opening van Anna Karenina te refereren: zoals elke ongelukkige familie is ook deze familie ongelukkig op haar eigen manier. De moeder heeft al jaren een hartstochtelijke affaire waarvan de man slechts het bestaan vermoedt. De vader frequenteert op zijn beurt prostituees, iets wat hij in alle toonaarden ontkent, maar wat zijn vrouw feilloos doorheeft – en weinig meer kan schelen. Al een aantal keer hebben ze besloten bij elkaar te blijven voor hun jongens.
De familie wordt geobserveerd door een verbaal sterke verteller, een man van wie lang onduidelijk blijft wie hij is en waar hij zich bevindt. De puntige, door witregels gescheiden observaties zijn zeer zintuiglijk neergeschreven. Staat hij in de schaduw met zijn verrekijker, in de schemer aan het raam? Het taalgebruik van de verteller is rijk aan trefzekere beeldspraak en intelligente gedachten, waarmee hij blijk geeft de familie tot in haar vezels te kennen.
De kracht van Elders is dat het een aantal zaken nagenoeg tastbaar maakt: de beschrijving van de jonge kinderen die een frisbee over en weer werpen is zo goed geschreven dat je er nog net geen grasvlekken van op je knieën krijgt; wie vergeten is hoe het is om jong te zijn, wordt door het verhaal weer teruggebracht naar zijn kindertijd. Ook worden de moeilijkheden van het huwelijk invoelbaar gemaakt. Houdt u van auteurs als Zadie Smith, Virginia Woolf of David Foster Wallace, dan kunt u niet anders dan van het in prachtige zinnen opgetekende verhaal van Martijn knol houden: een kort boek dat lang meegaat.
Boekgegevens
Martijn Knol, Elders, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2589 7 (€ 9,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie februari 2015
