Afgelopen voorjaar trok illustrator Jeroen Janssen samen met zijn geliefde schetsboek eropuit richting de Andes, namelijk naar Guaranda in Ecuador. Het stadje heeft in een tiental jaar een stedenband opgebouwd met het Oost-Vlaamse Evergem (bij Gent), de gemeente waar Janssen zijn brood verdient als bibliothecaris.
Ter plaatse kreeg Janssen twee weken tijd om de werking van
het lokale bibliotheekwezen te bestuderen
en bracht er zijn eigen ervaring over. Dat maakt van Guaranda een reisverslag. Niet zomaar van een toeristisch uitje, wel een sfeervolle reportage. Hij schetst de samenleving, weg van de toeristische trekpleisters, met nadruk op de leefwereld van de plaatselijke bevolking. Mirian, tevens bibliothecaris, geeft hem onderdak en wijst hem de weg naar verschillende bibliotheken, markten en parken, waar hij zich laat onderdompelen in het alledaagse leven.
Janssen, die eerder de vergane glorie van havendorp Doel vastlegde en momenteel Abadaringi over de genocide in Rwanda afwerkt, is een filosoof die piekert over het leven en het gras duidelijk groener ziet aan de overkant: ‘Ik denk dat we meer van hen kunnen leren dan zijn van ons.’ Ook statements als ‘armer is duidelijk niet ongelukkiger’ of ‘geef alle werkloze artiesten een job en het zal vlug gedaan zijn met de verzuring in de maatschappij’ bewijzen Janssens deprimerende kijk op onze maatschappij. Ecuador daarentegen leeft; overal is er beweging, zelfs op het kerkhof komt men samen. De hekelpunten zijn duidelijk, maar wat ontbreekt, is een gegronde uitdiepi
ng van het probleem. Ook de werking van de bibliotheek ter plaatse wordt erg vluchtig besproken. Naast het feit dat het gebouw moeilijk te tekenen valt, leren we dat het enkel dienst doet als ontmoetingsplaats, eerder dan als ‘afhaaldienst voor leesvoer’.
In schichtige, maar fascinerende schetsen weet Janssen perfect de drukte in de stad weer te geven. Bovendien verlangen de prenten naar tijd om zo elk detail te ontdekken. De warmte die de bevolking uitstraalt, vertaalt zich in een frivool kleurenpalet, ook al wordt enkel datgene ingekleurd waarop de nadruk ligt. Wat tevens opvalt, is dat hij hier en daar extra zwart doordrukt. De levensvreugde in het tweede gelukkigste land ter wereld krijgt op die manier toch een donker kantje.
De Nederlandse teksten worden bijgestaan door een Spaanstalige vertaling. Dat oogt mooi, al hadden we liever wat extra Nederlands gelezen, want de vragenzee die bij de eerste leesbeurt op je afkomt, blijft onbeantwoord. Hoe gaat het er werkelijk aan toe in Ecuador? Is de bevolking er werkelijk zo gelukkig als ze uitstraalt? Ook de verwezenlijkingen bij de uitwisseling tussen beide steden blijft zo goed als onbeschreven. Toch is Guaranda een leuke kennismaking met de stad, hoewel je kennis over Ecuador amper zal toenemen.
Beeld: Jeroen Janssen
Boekgegevens
Jeroen Janssen, Guaranda, Uitgeverij Oogachtend, ISBN 978 90 7754 991 9 (€ 19,95)
Deze recensie verscheen eerder in de BKStrips, editie december 2015.
Het doet genoegen vast te stellen dat de “Carnet de voyage” Guaranda van Jeroen Janssen zoveel vragen oproept.
De keuze voor een tweetalige publicatie kan ik wel begrijpen: het gelijkwaardigheidsprincipe bij de werking van stedenbanden tussen “wij” en “zij” krijgt hierbij een duidelijke illustratie.
De universaliteit ligt in de openheid waarmee één individu zich kwetsbaar openstelt voor een ander individu, een andere maatschappij.
Dank je wel Jeroen,
Dank je wel Wendy