Waarom worden we soms gekwetst door onze geliefde? En waarom stellen wijzelf degene van wie we het meest houden teleur?
Laat ik beginnen met het voorstellen van de verschillende typen stekelig gedrag in de liefde: soms vooral gebruikt ter verweer, soms voornamelijk om aan te vallen. Met deze gedragingen beogen mensen eigenlijk iets positiefs, maar toch doen ze dat op een manier die hun partner pijn doet, kwetst of teleurstelt. Aan elk gedragstype dat ik hier kort beschrijf, is een hoofdstuk gewijd.
Grenzen overschrijden. Mensen die grenzen overschrijden, oefenen te veel invloed op anderen uit. Sommigen hebben de neiging hun partner op te voeden, te betuttelen of voor hem te bepalen, vooral in stresssituaties. Ze beslissen voor de ander, of voorkomen dat hij zich kan terugtrekken.
Je beter voordoen dan je bent. Zelfetalering is soms irritant, maar vaak wekt dit gedrag ook verwachtingen bij partners die praatjesmakers niet kunnen waarmaken. Dat stelt teleur. Praatjesmakers proberen hun eigen gebreken te verdoezelen. Achter hun mooie façade gaat een werkelijkheid schuil waar eens een hartig woordje over gesproken zou moeten worden.
Kleineren. Als mensen een negatief oordeel over anderen vellen, is dat soms krenkend, vooral als dat degene betreft die het dichtst bij hen staat. Ook overdreven kritiek leveren, karakterfouten analyseren of uitgaan van slechte bedoelingen is kleinerend gedrag. Hoewel het doel is de partner te corrigeren, wordt door dit gedrag vaak alleen het tegenovergestelde bereikt.
Vermijden. Vermijders onttrekken zich ongemerkt aan hun verantwoordelijkheid. Hun partner staat er dan dus alleen voor en dat is pijnlijk. Deze mensen mijden taken die ze misschien niet aankunnen, ze gaan nabijheid en emotionele intimiteit of conflicten uit de weg. Sommigen kijken er ook niet naar uit om dingen te doen die ze eng vinden.
Energie verslinden. Sommige mensen stellen te hoge eisen aan zichzelf en brengen zichzelf daardoor in de problemen. Zo manoeuvreren ze hun partner in de helpersrol. Die leeft dan intens mee, maakt zich zorgen en investeert veel tijd en energie. Als dit vaker gebeurt, groeit het partners soms boven het hoofd.
Intimideren. Dominante mensen willen respect afdwingen en laten zich dan ook gelden. Ze zijn in staat luidruchtig en onvermoeibaar de confrontatie aan te gaan. Ze weten intuïtief op welke zwakke plekken ze druk moeten uitoefenen zodat hun partner toegeeft en zich regelmatig gekleineerd en weerloos voelt.
Wraak nemen. Wraakzuchtige mensen vereffenen openstaande rekeningen of bestraffen hun partners voor iets wat ze hebben gedaan. De wraak of straf komt tot uiting in beledigde reacties, persoonlijke aanvallen, het onthouden van liefde of een weigerhouding.
Duik hoofdstuk na hoofdstuk in de wereld waar deze gedragswijzen je naartoe leiden. Je vindt er levensverhalen en leest over angsten en verlangens die schuilgaan achter een bepaald beschermingsmechanisme. Je ziet hoe dit gedrag uitwerkt op een relatie, welke gevaren er zijn en hoe je zodanig uiting geeft aan je liefde dat je stekeligheden van scherpe kantjes ontdoet.
Je kunt natuurlijk ook meteen doorbladeren naar een hoofdstuk dat jou specifiek interesseert; elk hoofdstuk staat op zich. Je weet vast wel zo ongeveer wat de zwakke punten van jou en je partner zijn. Hoewel dit boek op stellen is gericht, raad ik ook singles aan het te lezen.
Boekgegevens
Jֲörg Berger, Hoe overleef ik mijn relatie?, vertaling: Carolyn Visschers, KokBoekencentrum uitgevers, 192 pagina’s (€ 17,99)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie september 2020.
