Boekfragment: 75 jaar bevrijding 1944 – 1945

In 75 jaar bevrijding 1944-1945 brengt de redactie van NOS de verhalen samen tot een uniek, fraai vormgegeven, en rijk geïllustreerd tijdsdocument, waarin de lezer de bevrijding van Nederland herbeleeft met de kennis van toen, maar door de ogen van nu.

ZONDAG 1 APRIL 1945
Grote vreugde, maar ook gevaar bij bevrijding Enschede

De Twentse industriestad Enschede is vandaag, op eerste paasdag, door de Engelsen bevrijd. ‘Ze zijn overladen met uitnodigingen om paaseieren te komen eten,’ meldt oorlogscorrespondent Ton van Beers. De bevrijders zijn echter nog niet klaar, want de stad is niet helemaal gezuiverd van Duitsers. Zij bieden hevige tegenstand zodat ze naar hun thuisland, dat aan Enschede grenst, kunnen vluchten. De lokale bevolking verkeert echter in een bevrijdingsroes en is zich niet bewust van het gevaar. ‘De mensen juichten en zongen, en de vlaggen gingen uit,’ vertelt Cornelis Redert over het moment dat de Engelse tanks de Padangstraat binnenrolden. Redert maakte kennis met de commandant van de eerste tank. ‘Hij raadde de mensen die de vlag uitgestoken hadden aan die naar binnen te halen, omdat hier en daar nog Duitsers zijn.’ Niet veel later werd er fel geschoten. Redert zocht zijn toevlucht in een kelder. Eenmaal weer buiten zag hij dat onder de geallieerden doden gevallen waren.
Voor Hettie Meulink, die vandaag drieëntwintig jaar oud geworden is, liggen blijdschap en verdriet dicht bij elkaar. Een goede vriend van het verzet (ze is zelf koerierster) is gisteravond door de Duitsers doodgeschoten. Piet Zandbergen, die ze kent onder de naam ‘Frans’, was gisteren bij een vergadering van de ondergrondse in het huis van het echtpaar Ter Borg aan de Sumatrastraat, toen drie wagens van de Duitse inlichtingendienst het huis omsingelden. De aanwezigen vluchtten door het huis. Iedereen die gevonden werd, werd direct doodgeschoten. Alleen bij moeder Ter Borg aarzelden ze, omdat zij een baby droeg. Ze werd vervolgens gedwongen deze bij de buren af te geven. ‘Hier is mijn kind,’ vertelde ze de buurman. ‘Ik word zo doodgeschoten, mijn man is al dood.’ Weer terug in het huis gebeurde dat inderdaad. Uiteindelijk zijn er acht mensen vermoord. Oma Ter Borg is de enige overlevende, zij had zich onder een tafel verstopt.
Vermoedelijk is Karl Huschka de verrader. Hij had de vergadering geregeld, omdat hij belangrijke informatie had over de bevrijding van Enschede. Vervolgens kwam hij zelf niet opdagen. Mogelijk speelde hij onder één hoedje met de bezetter.
Verslaggever A. den Doolaard zendt zijn gelukwensen aan de bevolking van Enschede en andere bevrijde plaatsen, maar vraagt hun voorzichtig te zijn. ‘Eén zwaluw maakt nog geen zomer, één tank is nog zeker niet de bevrijding,’ zegt hij. ‘Ook vreugdebetoon kan in het huidige stadium van de strijd gevaarlijk zijn.’

Boekgegevens

Annelies Hoelen, Lambert Teuwissen et al., 75 jaar bevrijding 1944-1945. Het nieuws uit het laatste oorlogsjaar van dag tot dag, Uitgeverij Ambo|Anthos, 472 pagina’s (€ 39,99)

Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie oktober 2020

Berichten gemaakt 867

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde berichten

Type je zoekwoorden hierboven en druk op Enter om te zoeken. Druk ESC om te annuleren.

Terug naar boven